Column: De Broodkont

Afgelopen zaterdag was het een wel heel bijzondere dag. Hotel het Landhuis werd vereerd met de titel Hofleverancier van Koninklijke huize. De feestelijke receptie waar burgervader Patrick Welman de eer te beurt viel om de onthulling te doen van het schild "Hofleverancier van Koninklijke Huize". Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een Oldenzaals ondernemersechtpaar deze eer ten deel valt. Bijzonderheid was ook dat de familie Oolderink door het gemeentebestuur van Oldenzaal werd onderscheiden met de Gouden Erepenning van de Hanzestad Oldenzaal.

Tijdens de feestelijke receptie werd aangekondigd dat zeer binnenkort een jubileumboek 125 jaar Hotel Landhuis verschijnt. Mooi dat Oldenzaler Ben Siemerink, die destijds dicht bij het etablissement woonde, ons inzicht gaat geven over het ontstaan, de groei en de bloei van het Landhuis en de rijke familie geschiedenis.

Zelf ben ik al een tijdje bezig met het vastleggen en verzamelen van bijnamen van Oldenzalers van destijds en nu. Opgemerkt moet worden dat het gaat om bijnamen en geen scheldnamen. Zo werd Herman Lansink† destijds boos, zeer boos wanneer je hem aansprak met Sukkerpot. De lezing hierover is dat vader Lansink als Roomse Oldenzaler op vrijdag geen vlees of vleeswaar op zijn brood deed. Daartoe nam hij een suikerpotje mee naar de fabriek van Gelderman en strooide witte suiker op zijn brood in de schaftperiode van zijn "Broodheer” Gelderman. Broodheer past dus in het rijtje van bijnamen even zo "Sukkerpot”.

En toen kwam zaterdagmiddag het hoge woord eruit, Ben Siemerink noemde het "de Broodkont”. Vele Oldenzalers, nu senioren kunnen zich herinneren hoe werd gehandeld wanneer je met je afspraakje bij het Landhuis in het achterzaaltje aan de uitbater riep "Broodkont even betalen”. Je wist dan niet hoe snel je buitenstond. Ben Siemerink kwam met de verklaring dat deze bijnaam was afgeleid van een naast gelegen broodbakkerij, destijds gelegen naast het huidige Landhuis hotel.

Voor enkele jaren geleden vertelde een bekende Oldenzaler† (GB) mij dat deze bijnaam, was ontleend aan het volgende. De uitbater van het Landhuis zat veelal achter zijn toog, op een plank die was gelegd op twee biervaten. Het veelal zitten op zijn gat (kont) op deze plank (bröd) zou hem deze bijnaam hebben gegeven. Of het nu Brödkont of broodkont is, zal nog blijken. In ieder geval is mij duidelijk geworden dat het geen scheldnaam is maar een bijnaam. Een bijnaam die niet beledigend is bedoeld en veel zegt over ons verleden.

Kaatjeknip juli 2020

Reactie: Knipkaatje@gmail.com